يک تبليغ شهري، مبلمان شهري يا شکل فضاي سبز و پارک ها مي
تواند ما را به مقصود برساند. رشد و توسعه اقتصادي شهرهاي جديد در کنار
نياز به اطلاع رساني، همچنين درآمدسازي در اقتصادهاي پوياي شهري، پديده
تبليغات شهري را اجتناب ناپذير مي سازد. در اين بين هرچند بعضي با نگاه به
گذشته و ناديده گرفتن مولفه هاي اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و… جديد در
شهرهاي توسعه يافته، با صرفا اقتصادي تلقي کردن پديده بيل برد آن را به کل
رد مي کنند، اما نبايد فراموش کرد نگاهي صحيح و الهام گرفته شده از
جايگاهي که يک بيلبورد مي تواند حتي به عنوان يک اثر هنري به خود اختصاص
دهد و نيز ارتباط گيري فرهنگي با آن به عنوان رسانه اي که با استفاده از
فناوري مي تواند کاملا تعاملي باشد، انديشه اي نو را در اين حوزه پايه ريزي
مي کند که نه تنها بيلبورد را بد نمي داند بلکه سعي دارد از پتانسيل
کارکرد هاي اجتماعي آن بهره گرفته و حرکتي نو را در اين زمينه با خود به
همراه آورد. جا دارد پديده بيلبورد که اين روز ها در شهرهاي بزرگ ايران در
حال حضوري جدي تر است، مورد بررسي مجدد قرار گرفته با فناوري روز اين حوزه
در جهان همراه شود.
چگونگي انتخاب محل تبليغات در محيط
1– چگونگي انتخاب نقاط طلايي براي ايجاد تبليغات شهري:
الف- اولين فاكتوري كه براي اين كار مي بايست مورد برسي قرار
داد زاويه ديد نسبت به تبليغات است كه معمولا در نقطه اي بالاتر از حد جاده
بصورتي كه در فاصله ۱۰متري بتوان بدون بالابردن سر تمام بيلبورد يا بنر يا
تابلو را ديد.
ب- ميزان تردد و عبور و مرور از حداقل نصف شعاع آن پر جمعيت
باشد. مانند محل هايي كه اداره جات در آن بيشتر مستقرند و يا مكان هاي
تفريحي شلوغ و غيره.
ج- اين تبليغات مي باست در محلي احداث شود كه از درخت ويا
ساختمان هاي بلند كمتري استفاده شده باشد. چراكه دراين صورت بايد تابلو يا
تبليغ فاصله بيشتري از سطح زمين پيدا كند كه نتيجه آن وجود يك تبليغ كور
ناشي از آن است.
د- بزرگراه ها و يا اتوبانهاي بزرگ نقاطي عالي جهت احداث
تبليغ است ليكن بايد به اين نكته توجه نمود كه مقياس آن نسبت به محيط در
حالتي استاندارد ايجاد شود بدان معني كه هر چه طول وعرض اتوبان و جايگاه
تابلو از كنار جاده به داخل تر باشد اندازه نيز بايد تغيير كند كه معمولا
هرچه سايز تابلو بزرگتر ساخته شود و زاويه اي احداث شود كه مشرف به تمامي
طول اتوبان باشد.
۲- اشكال هندسي در ساختار تبليغ:
الف- معمولا تابلوهايي كه از اجسام سه بعدي در آن استفاده مي
شود كه در ايران كمتر به كار برده شده است جلوه خاصي به كار ميبخشد. به طور
مثال براي تبليغ به شركت كامپيوتري ماكت تكه اي از يك كيبورد بسيار نظر
بيننده را جلب خواهد كرد.
ب- ساختمان تبليغات نقشي بسيار مهم ايجادمي كند . شكل فريم
تابلو ، طرح فانتزي پايه ها و ايجاد پروژوكتورهاي فانتزي از اين جمله اشكال
هستند كه نظر بيننده را به خود جلب ميكنند.
ج- تلويزيون ها و بيلبوردهاي چند زمانه نيز اخيراً تاثير بسزايي در تبليغات شهري نموده است.
۳- استفاده از ايده هاي نادر :
يكي از مهمترين عواملي كه تبليغات را قوي ميسازد طراحي ايده
هايست كه در شهر وجودندارد. به طور مثال شركت نگار افزار نوعي پرچم
تبليغاتي طراحي نموده است كه علاوه بر اينكه شكل هندسي خواصي دارد و از
طراحي مكانيكي پيشرفته اي برخوردار است ، در هيچ نقطه اي از كشور طراحي و
نصب نشده است. اين عمل همان طور كه گفته شد بدليل نو بودن و تازگي در
بينايي مردم دارد و نظر بسياري را به خود جلب مي نمايد . باز مي توان
طراحي هاي مختلفي دراين خصوص انجام داد كه اين بستگي به تامل و انديشيدن
زياد همراه با داشتن اطلاعات كافي در زمينه تبليغات و صنعت دارد.
تبليغات شهري دور از هنر و تخصص
گوناگوني شيوه هاي
تبليغات با بيش از 18نوع شيوه تبليغي رايج وجود نداشته باشد که در نوع خود
قابل تامل است. بطوريکه از درآمد شرکت هاي تبليغاتي و هنري از محل تبليغات
هم که بگذريم، گوناگوني تبليغات عوايد زيادي را براي توليدکنندگاي داخلي و
خارجي دارد، اما در مقابل، زيان هاي روحي و رواني زيادي را بر شهروندان
تحميل مي کند.
درآمدزايي ومنافع اقتصادي را مهم ترين عامل وضعيت نامناسب تبليغات در شهر است . يکي از مهم ترين عوامل برهم خوردن نظم فرهنگي و آرامش رواني و اعصاب
شهروندان را گوناگوني تبليغات و آشفتگي آن مي داند. به گفته وي، شهروندي که
با عبور از شهر، در يک مکان چندين تابلوي تبليغاتي در اندازه، مدل و رنگ
مختلف را مي بيند، فشار رواني و عصبي زيادي را در تفکيک آنها از يکديگر و
درک پيام آنها تحمل مي کند. اين فشار رواني به دليل تکرار در طول ساعات
روز، باعث ضعف اعصاب و ناراحتي هاي روحي در طول زمان در آنها مي شود و نکته
اينجاست که هرگز متوجه علت اين امر نمي شوند. اين کارشناس معتقد است،
تصادفات مکرر در خيابان ها يکي از اثرات منفي تبليغات به روش هاي مختلف
است، زيرا رانندگان با برهم خوردن تمرکز فکري شان به دليل توجه به تابلوها،
کنترل رانندگي را از دست مي دهند.
براي رفع نقاط منفي تبليغات محيطي چه بايد كرد:
1 –طرح جامع – بي‌قاعدگي ابعاد آنها در مقياس‌هاي وسيع باعث مي‌شود نقش تابلوهاي ديگر
در سيستم ارتباطات محيطي مخدوش شود و سلسله مراتب اهميت و ميزان مراجعه
عمومي را نيز كاهش دهد، به‌طوري كه كاربري ضروري و پرمراجعه تابلويي در
ميان ساير تابلوها از بين رود. بنابراين بهتر است به‌جاي بزرگتر كردن ابعاد
تابلوها از طرح جامع و شايسته‌اي براي جلب توجه مخاطبان استفاده شود.
2 – توجه به اندازه تابلوها-بلندي
يا كوتاهي تابلوها و نصب آنها در محل‌هايي كه حق‌تقدم عابر يا وسائط نقليه
رعايت نشده است.متأسفانه بعضي از تابلوها در مناطقي نصب شده‌اند كه متراژ
بلندي آن درست محاسبه نشده و همين امر محل رفت و آمد عابران پياده شده است.
ناگفته نماند به علت رعايت نكردن حق تقدم عابران پياده و يا وسائط نقليه،
اغلب اين قبيل تابلوها زود هنگام تخريب شده و نه تنها كاربري‌هاي لازم را
نخواهد داشت بلكه در به هم زدن نظم و آرامش محيط شهري نقش به‌سزايي ايفا
مي‌كند.
3 – توجه به خوانايي -خوانا بودن مطالب در تابلوهاي
تبليغاتي محيطي امري ضروري است تا بدين وسيله پيام بهتر و سريع‌تر به
گيرنده منتقل شود. البته اين بدين معنا نيست كه حق استفاده از خطوط تزئيني
سلب شود، اما متاسفانه در بعضي موارد استفاده از خطوط بيگانه (لاتين) بر
خط‌هاي اصيل ايراني در اولويت قرار مي‌گيرند، هر چند كه فاقد كارايي و غير
ضروري باشند؛ البته به حسب رفع نيازهاي بصري اتباع خارجي مقيم كشور
استفاده از خطوط لاتين يك نوع نياز محسوب مي‌شود.
4 – توجه به نور پردازي-اگر بگوييم زيبايي و جلوه‌گري معابر و بزرگراه‌ها در شب‌ها با نورپردازي‌هاي تابلوها و چراغ‌هاي روشنايي تجلي مي‌يابد پربي‌راه نگفته‌ايم. پس بهتر است
صاحبان تابلوهاي كانون تبليغاتي اين امر را مد نظر داشته باشند كه
نورپردازي و رنگ تابلو تاثير بيشتري در جلب توجه عابران خواهد داشت، به
شرطي كه تعداد رنگ در يك تابلو با كاربري و ارائه پيام آن يك رابطه منطقي
ايجاد كند.
به طور مثال براي ارائه پيام مذهبي نمي‌توان ازتابلوهاي
چند رنگ و نور استفاده كرد در غير اين صورت به حيثيت كاربري جدي آن لطمه
وارد ميسازد. به طور كلي مي‌توان گفت: تنوع رنگ‌ها موجب سرزندگي و نشاط در
فضاهاي شهري مي‌شود اما در برخي موارد نيز به علت ازدحام فضاهاي شهري به
آشفتگي و آزردگي روحي عابران و شهروندان منجر خواهد شد.
در بعضي
موارد نيز انعكاس نورهاي چشمك‌زن و رقصان در محيط‌هاي مسكوني يا حتي
بزرگراه‌ها محل عبور و مرور وسائط نقليه جهت خيرگي بينندگان و عابران به
منظور كاربري و اطلاع‌رساني سريع موجب آزردگي و حتي منجر به حوادث ناگوار و
جبران‌ناپذيري مي‌شود.
5 – توجه به مصالح-از زمان شروع فعاليت تابلوها كاربري محيطي در ايران چندان نمي‌گذرد. در اين مدت انواع مختلفي از مصالح در
ساخت پايگاه‌هاي تبليغاتي محيطي استفاده شده است، اما متاسفانه در مقايسه
با نمونه‌هاي خارجي هنوز هم در مراحل ابتدايي باقي مانده است. صاحبان
كانون‌هاي تبليغاتي هنوز براي ساخت تابلوها به مغازه‌هاي تابلوسازي كه
داراي مهارت‌هاي كافي نيستند مراجعه ميكنند.
6-توجه به ساخت-در بعضي از تابلوهاي شهري هيچ‌گونه
اصلاحاتي در مورد جلوگيري از نفوذ آب باران به داخل تابلو انجام نگرفته و
كليه مراحل ساخت بدون دقت و عدم رعايت مسائل برقي – فني و آهنگري صورت
گرفته است و اغلب معيوب و شكسته و يا رها شده در اقصي نقاط شهري چشم‌انداز
نامناسبي را ايجاد كرده است. مسلماً دارنده تابلو مسئول رسيدگي كنترل كيفي
آن در مدت زمان اجراي آن است.
حوادث ناگوار ناشي از برق‌گرفتگي – سقوط
اجسام و قطعات و… را مي‌توان به موارد فوق اضافه كرد. به طور كل كيفيت
بخشيدن به فضاهاي شهري بي‌ارتباط با رسيدگي و ساماندهي وضع تابلوهاي شهري
نيست. اين امر به نوعي از اغتشاش بصري و نازيبايي در فضاهاي شهري جلوگيري
مي‌كند.
7-تراكم تبليغاتي-تراكم تبليغاتي كه مغاير با
استانداردهاي بين‌المللي باشد، زمينه دلزدگي و آزردگي خاطر مخاطبان را
فراهم خواهد ساخت به مرور زمان از شمار مخاطبان خواهد كاست. فقدان جذابيت
عمده تبليغات چه از لحاظ ساختار و يا كيفيت طراحي، اثر بخشي بازاريابي را
نيز تحت‌الشعاع قرار مي‌دهد.
توزيع نامناسب تبليغات به عنوان يکي از عوامل اثرگذاري
منفي تبليغات مي تواند باشد هم اکنون حدود 80 درصد تبليغات در مركز وشرق
شهر و 15درصد تبليغات در جنوب شهر وجود دارد که آشفتگي تبليغي زيادي را در
شهر ايجاد کرده است.
8-تبليغات شهري نيازمند برنامه ريزي استراتژيک
تبليغات
فرهنگي شهري نيازمند برنامه ريزي استراتژيک است. عمده کانون هاي تبليغات
کانون هايي نيستند که مجمع خبرگان و کارشناسان اين صنعت باشند، اين نتيجه
را مي توانيم از پرونده اين کانون ها و هم چنين از کارکرد آن ها در جامعه
استنباط کنيم. آسيب شناسي تبليغات شهري جداي از آسيب هاي صنعت تبليغات کشور
نيست، فقدان فضاي رقابتي در اقتصاد، جاي توجيه براي تبليغات حرفه اي باقي
نگذاشته است، شرکت هاي تبليغاتي و هم چنين شرکت هاي سفارش دهنده کار از
رويکرد و برنامه ريزي استراتژيک برخوردار نيستند. اما حوزه تبليغات شهري در
حوزه فرهنگ نيز به لحاظ محدوديت منابع و اين که اکثر سفارش دهندگان
تبليغات فرهنگي ارگان ها و نهادهاي دولتي هستند، تاثير گذار نبوده است.
9-توجه به حقوق شهروندي
تبليغات
فرهنگي با موضوع تبريک و تسليت مناسبت ها فصل جديدي از تبليغات است که در
کنار تبليغات با موضوعات «حقوق و فرهنگ شهروندي» سعي در ارتقاي فرهنگ
شهروندان دارد. براي ساماندهي تبليغات ديواري ، تابلوهاي شيشه اي که به
تبليغات بخش خصوصي اختصاص دارد مي توانداز تبليغات کاغذي بي رويه در شهر
جلوگيري و درآمدزايي از اين بخش داشته باشد.
يکي ديگر از شيوه هاي تبليغ نصب برچسب و تراکت و آگهي
کاغذي بر روي تابلوهاي سبز رنگ چوبي است که البته رالي تبليغات را در اين
نوع تبليغ ايجاد کرده و مدام شاهد نصب تبليغ روي تبليغ براي اندکي درآمد
هستيم. آويزان کردن تبليغات پارچه اي و فلکسي روي تيرهاي برق و درختان
نيز از شيوه هاي جديد تبليغي در شهر است که البته بيشتر به تبليغات دستگاه
ها در مورد فعاليت شان اختصاص دارد. در کنار اين همه شيوه هاي تبليغي
ديوارنويسي و نصب برچسب و غيره نيز وجود دارد که تهران را به شهر تبليغات و
آن هم به طور آشفته و بي سامان تبديل کرده است.
10-رتبه بندي شرکت هاي تبليغاتي نخستين گامي که در
اجراي طرح جامع تبليغات شهري انجام ميگيرد، رتبه بندي شرکت هاي تبليغاتي
است که طي آن شرکتهاي تبليغاتي در شهر فعاليت مي کنند، رتبه بندي و
ساماندهي ميشوند.
گوناگوني شيوه هاي تبليغي درصورتي که اصولي انجام شده و تبليغات ساماندهي شود، در افزايش آرامش روحي شهروندان موثر خواهد بود.
11-ساماندهي سردرب فروشگاهها-تبليغات توليدکنندگان بر
سردر مغازه ها و شرکت ها را يکي از مشکلات بزرگ تبليغات است. بر سردر مغازه
هاي 10 متري، تابلوهاي تبليغاتي 20 و 25متري وجود دارد که باعث مي شود
تبليغات عادي در شهر، نامطلوب جلوه کند. ساماندهي تبليغات مغازه ها و
واحدهاي تجاري مي تواند كمك كند تا تبليغات موجود در شهر نما و اثرگذاري
واقعي خود را داشته باشد.
چه بايد كرد؟
به طور كل هيچ روش تاييد شده‌اي در زمينه ساخت و نصب تابلو
وجود ندارد. اما با گسترش دامنه تبليغات و اطلاع‌رساني و پيچيده شدن
روش‌هاي ساخت و با روي كارآمدن تكنيك‌هاي جديد تبليغاتي محيطي در اقصي نقاط
كشور نياز به متخصصان و مهندسان بيش از پيش احساس مي‌شود، پس وجود
شركت‌هايي چون مشاوران و مهندسان كه در زمينه سازه‌هاي ساختماني و صنعتي
بهره كافي دارند به عنوان بازوي قدرتمند ضروري به نظر مي‌رسد، چرا كه در
سازه‌هاي جديد تابلوهاي تبليغاتي سيم‌كشي و نصب ادوات برقي و تكنيك‌هاي
جديد ساختماني لحاظ مي‌شود.
الويت دادن به بحث تبليغات و بهره‌گيري ازتيم‌هاي متخصص مركب
از كارشناسان زبده ارتباط جمعي – تبليغات – روانشناسي – گرافيست – و در
نهايت كارگرداني مي‌تواند از بي‌اعتمادي‌ها و سطحي‌نگري‌ها جلوگيري به عمل
آورد، و آن را در جهت صحيح كه همانا ارتقاي سطح آموزشي جامعه باشد، هدايت
كند.
بدون دیدگاه